ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మద్యం అమ్మకాల పెరుగుదలపై సమగ్ర విశ్లేషణ:
**ఆర్థిక ప్రభావం:**
1. రాష్ట్ర ఆదాయంలో మద్యం అమ్మకాల వాటా గణనీయమైనది (2023-24లో ~25,082 కోట్లు).
2. కొత్త మద్యపు విధానాలు ద్వారా ప్రభుత్వానికి అదనపు ఆదాయం (ఉదా: రూ.99 క్వార్టర్‌ బాటిళ్లు, లైసెన్స్ ఫీజు తగ్గింపు).
3. అయితే, విక్రయాల పెరుగుదల (9.1%) తో పోలిస్తే ఆదాయ వృద్ధి (0.34%) నెమ్మదిగా ఉంది.
**సామాజిక ప్రభావాలు:**
1. తక్కువ ధరల మద్యం (రూ.99 బాటిళ్లు) వల్ల పేదవర్గాలలో వినియోగం పెరిగే ప్రమాదం.
2. మద్యం సులభలభ్యత వల్ల కుటుంబ వివాదాలు, ఆరోగ్య సమస్యలు, సామాజిక అస్తవ్యస్తతలు ఉత్పన్నమయ్యే అవకాశం.
3. జిల్లాల వారీగా అసమాన వినియోగం (కర్నూలు, చిత్తూరులో పెరుగుదల vs కొన్ని తీర ప్రాంతాల్లో తగ్గుదల).
**వివాదాస్పద అంశాలు:**
1. ప్రభుత్వం యొక్క ఆదాయ ఆశ vs సామాజిక బాధ్యతల మధ్య ఘర్షణ.
2. బెల్ట్ షాపుల నియంత్రణపై స్పష్టత లేకపోవడం.
3. మద్యనిరోధక సంస్థలు, ప్రతిపక్షాల ఆందోళనలు.
**సూచించదగిన చర్యలు:**
1. సామాజిక ప్రభావ అధ్యయనం నిర్వహించి, విధానాలను సమీక్షించడం.
2. మద్యం వినియోగంపై అవగాహన కార్యక్రమాలు (పాఠశాలలు, కమ్యూనిటీ సెంటర్లలో).
3. ఆరోగ్యపరమైన ప్రత్యామ్నాయాలను ప్రోత్సహించడం (ఉదా: నాన్-ఆల్కహాలిక్ పానీయాలు).
4. బెల్ట్ షాపులపై కఠినమైన మానిటరింగ్ వ్యవస్థ.
5. మద్యం వినియోగాన్ని తగ్గించే లక్ష్యంతో దీర్ఘకాలిక విధానాలు రూపొందించడం.
**ముగింపు:**
మద్యం ఆదాయం రాష్ట్ర బడ్జెట్‌కు ముఖ్యమైనది కావచ్చు, కానీ దీర్ఘకాలిక సామాజిక ధరను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. ఆర్థిక లాభాలు, సామాజిక బాధ్యతల మధ్య సమతుల్యత కోసం విధాన సర్దుబాట్లు అవసరం. ప్రజల ఆరోగ్యం, సామాజిక స్థిరత్వం కోసం మద్యం వినియోగంపై నియంత్రణలు మరియు అవగాహన కార్యక్రమాలు అమలు చేయడం అత్యంత ముఖ్యం.
