మనమందరం మైలేజీని బట్టి కొత్త వాహనాలను ఎంచుకుంటాం. కారు అయినా, బైక్ అయినా.. మైలేజీ ఎక్కువ. మనం తరచుగా ప్రయాణించే బస్సు, విమానం, రైలు ఇలా అన్నింటికి రకరకాల మైలేజీ ఉంటుంది.
మీలో చాలా మంది రైలు ప్రయాణం చేస్తుంటారు. రైలు ఎంత మైలేజీ ఎంత ఇస్తుందో ఎప్పుడైనా తెలుసుకున్నారా? రైళ్ల గురించి చాలా ఆసక్తికరమైన విషయాలు ఉన్నాయి. అందులో ఒకటి రైలు మైలేజీ. రైలు మైలేజీ ఎంతో తెలుసుకుందాం.
మన దేశంలో రైళ్లు ఎలా నడుస్తాయో తెలుసా? ఇప్పుడున్న రైళ్లన్నీ ఎలక్ట్రిక్ పవర్‌తో నడుస్తున్నాయా? అలాంటిదేమి లేదు. మన దేశంలోని రైల్వేల కింద వివిధ రకాల డీజిల్‌తో నడిచే లోకోమోటివ్‌లు ఉన్నాయి. అందుకే వీటి మైలేజ్ ఎంత అనేది ఆసక్తికరంగా మారింది. రైళ్ల తరగతిని బట్టి వివిధ మైలేజీలు ఉంటాయి. రైళ్ల బరువు, శక్తి, ప్రయాణించే దూరం అన్నీ మైలేజీని ప్రభావితం చేస్తాయి. అంటే 12 కోచ్‌లతో కూడిన ప్యాసింజర్ రైలు ఒక కిలోమీటరు ప్రయాణించడానికి 6 లీటర్ల ఇంధనం కావాలి. కానీ 24 కోచ్‌ల సూపర్‌ఫాస్ట్ రైలు ఒక కిలోమీటరు ప్రయాణించడానికి 6 లీటర్ల డీజిల్ కూడా అవసరం.
కానీ ఎక్స్‌ప్రెస్ రైలు విషయంలో అలా కాదు. 12 కోచ్‌ల ఎక్స్‌ప్రెస్ రైలు నడపడానికి కిలోమీటరుకు 4.5 లీటర్ల డీజిల్ మాత్రమే అవసరం. అంటే భారతదేశంలో ప్రస్తుతం ఉన్న ఏ రైళ్లూ లీటరు డీజిల్‌కు ఒక కిలోమీటరు కూడా నడపడం లేదు. కానీ కోచ్‌ల సంఖ్య మరియు కంపార్ట్‌మెంట్ల సంఖ్య ప్రతి రైలు మైలేజీని బాగా ప్రభావితం చేస్తుంది.
బోగీల సంఖ్య తక్కువగా ఉంటే సహజంగా బరువు కూడా తగ్గుతుంది. ఇది తక్కువ ఇంధన వినియోగానికి దారి తీస్తుంది. తద్వారా రైలుకు మంచి మైలేజీ వస్తుంది. ఒక్కో రైలు కేటగిరీని బట్టి మైలేజీ, ఇంధన వినియోగంలో తేడా ఉంటుంది. ఇతర రైళ్ల కంటే ప్యాసింజర్ రైలు నడపడానికి ఎక్కువ ఇంధనం అవసరం. ఎందుకంటే ప్యాసింజర్ రైళ్లకు చాలా స్టేషన్లలో స్టాప్‌లు ఉంటాయి. అందుకే ఎక్కువ ఇంధనం అవసరం అవుతుంది.
తరచుగా స్టాప్‌లు అధిక వేగాన్ని సాధించగల సామర్థ్యాన్ని పరిమితం చేస్తాయి. ఈ స్టాప్‌ల వల్ల యాక్సిలరేటర్, బ్రేక్‌లు ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తుంటారు. ఫలితంగా ఇంధన వినియోగం పెరుగుతుంది. అలాంటి సమయంలో మైలేజీ తగ్గుతుంది. అందుకే ప్యాసింజర్ రైళ్లకు చాలా డీజిల్ అవసరం. దీంతో తక్కువ మైలేజీ లభిస్తుంది. కానీ తక్కువ స్టాప్‌లు ఉన్న ఎక్స్‌ప్రెస్ రైళ్లకు ఎక్కువ మైలేజీ ఉంటుంది. ఎందుకంటే అవి చాలా చోట్ల ఆగాల్సిన అవసరం ఉండదు. తరచుగా ఆగడం రైళ్ల మైలేజీని ప్రభావితం అవుతుంది. ప్రతి రైలు కోచ్‌ల సంఖ్య, ఆపరేషన్ డిమాండ్ భారతీయ రైల్వే వివిధ రైళ్లను ఒకదానికొకటి వేరు చేస్తుంది.
