శరీరం, మనసు సరిగ్గా పనిచేయాలంటే తగినంత విశ్రాంతి అవసరం. నిద్రలేని రాత్రులు జ్ఞాపకం, జ్ఞాపకశక్తి కార్యకలాపాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. మనం మెళకువగా ఉన్నప్పుడు తెలుసుకున్న విషయాలను మర్చిపోకుండా ఉండాలంటే.. ప్రతి రాత్రి తగినంతసేపు నిద్రపోవాల్సిందే అంటున్నారు ఆరోగ్య నిపుణులు.
ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే కనీసం ఏడు నుంచి ఎనిమిది గంటలు నిద్రపోవాలని అనేక అధ్యయనాల్లో ఇప్పటికే రుజువు చేశాయి. ఇంతకంటే తక్కువ నిద్రపోయేవారికి అనేక వ్యాధులు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. ఐదు గంటల కంటే తక్కువ నిద్రపోయేవారికి జ్ఞాపకశక్తి తక్కువగా ఉంటుంది. ఇటీవలి అధ్యయనం ప్రకారం, తక్కువ నిద్రపోయే వ్యక్తులు ఎక్కువసేపు విషయాలను గుర్తుంచుకోలేరు. దీనితో పాటు, ఏదైనా నేర్చుకోవడానికి, అర్థం చేసుకోవడానికి వారికి చాలా సమయం పడుతుంది. ఈ అధ్యయనం ప్రకారం, మెదడులోని హిప్పోకాంపస్ అనే భాగంలోని నాడీ కణాల పనితీరుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మెదడులోని ఈ భాగం అభ్యాసం, జ్ఞాపకశక్తికి సంబంధించినది.
గ్రోనింగెన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ ఎవల్యూషనరీ లైఫ్ సైన్సెస్ అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ రాబర్ట్ హావెక్స్ ప్రకారం, జ్ఞాపకశక్తిని కాపాడుకోవడానికి మంచి నిద్ర పొందడం చాలా ముఖ్యం. ఇది మాత్రమే కాదు, పవర్ న్యాప్స్ తీసుకోవడం కూడా చాలా ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది. చిన్న నిద్రలు పాత జ్ఞాపకాలను పునరుద్ధరిస్తాయి. తక్కువ నిద్ర హిప్పోకాంపస్లోని నాడీ కణాలపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. మెదడు శ్రేయస్సును నిర్ధారించడంలో నిద్ర ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. జ్ఞాపకశక్తి ఏకీకరణకు దాని సహకారం చాలా అవసరం. మనం ఎంత తక్కువ నిద్రపోతామో, మన జ్ఞాపకశక్తి, నిలుపుకునే సామర్థ్యం అంతగా తగ్గుతుంది.
జ్ఞాపకశక్తిలో నిద్ర పాత్ర
నిద్ర అనేది జ్ఞాపకశక్తి ఏకీకరణ జరిగే ఒక ముఖ్యమైన ప్రక్రియ. ఉదాహరణకు గాఢ నిద్ర, REM నిద్ర. ఈ రెండూ రాత్రిపూట జ్ఞాపకశక్తి ఏకీకరణ సమయంలో నిర్వహించాల్సిన కీలకమైన విధిని నిర్వహిస్తుంది. స్వల్పకాలిక నుంచి దీర్ఘకాలిక జ్ఞాపకశక్తికి సమాచారాన్ని బదిలీ చేయడానికి న్యూరోనల్ సర్క్యూట్ల ఏకీకరణ గాఢ నిద్ర సమయంలో జరుగుతుంది. REM నిద్ర సమయంలో, మెదడు జ్ఞాపకశక్తిని ఏకీకృతం చేసి ప్రాసెస్ చేస్తుంది , కొత్త సమాచారాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి మనకు వీలు కల్పిస్తుంది. నిద్ర తగ్గితే ఈ ప్రక్రియకు అంతరాయం కలుగుతుంది. వాస్తవాలను గుర్తుంచుకోవడం, సమాచారాన్ని నిలుపుకోవడం కష్టతరం చేస్తుంది.
మతిమరుపుపై నిద్ర లేమి ప్రభావం
నిద్రకు అంతరాయం కలిగితే ముఖ్యంగా కొంతకాలం పాటు, జ్ఞాపకాలను సృష్టించే, గుర్తుంచుకోవడానికి సహాయపడే మెదడు పనితీరు దెబ్బతింటుంది. నిద్ర లేకపోవడం వల్ల మెదడులోని విషయాలను గుర్తుంచుకోవడానికి బాధ్యత వహించే హిప్పోకాంపస్ దెబ్బతింటుంది. ఇది ఒక వ్యక్తి తాము ఏమి సంపాదించారో, గత జ్ఞాపకాలు, అనుభవాలు గుర్తుంచుకోవడానికి అనుమతించదు. నిద్ర లేమి శ్రద్ధ, ఏకాగ్రతను ప్రభావితం చేస్తుంది. అలసిపోయినప్పుడు మన మనస్సులు అసంబద్ధమైన సమాచారాన్ని స్క్రీనింగ్ చేయడంలో తక్కువ ప్రభావవంతంగా ఉంటాయి. తద్వారా కీలక వివరాలపై శ్రద్ధ చూపడం కష్టమవుతుంది. ఈ పరధ్యానం జ్ఞాపకశక్తిని నిలుపుకోవడం, గుర్తుచేసుకోవడం మరింత కష్టతరం చేస్తుంది. అందువల్ల మతిమరుపు వస్తుంది.
దీర్ఘకాలిక నిద్ర లేమి ప్రభావాలు
నిద్రలేమి వివిక్త సందర్భాల ఫలితంగా కొంత మతిమరుపు ఏర్పడినప్పటికీ, దీర్ఘకాలిక నిద్రలేమి మరింత శాశ్వత ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది. నిద్రలేమి ఫలితంగా విద్యార్థులలో అభ్యసన సామర్థ్యం కొరవడుతుంది. చురుగ్గా, ఉత్సాహంగా ఉండలేరు. ఎందుకంటే వారి మెదళ్ళు కొత్తగా ఏమీ నేర్చుకోలేవు. కార్యాలయంలో నిద్రలేమి ఉన్న ఉద్యోగులు తక్కువ ఉత్పాదకత, అధికంగా తప్పులు చేస్తూ మాటలు పడుతూ ఉంటారు. దీర్ఘకాలిక నిద్రలేమి వృద్ధులలో జ్ఞానాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. అలాగే చిత్తవైకల్యం వంటి జ్ఞాపకశక్తి రుగ్మతల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
(NOTE: ఇంటర్నెట్లో సేకరించిన సమాచారం ఆధారంగా ఈ వివరాలు మీకు అందించటం జరిగింది. ఇందులోని అంశాలు కేవలం అవగాహన కోసం మాత్రమే.)
