మెదడు మన శరీరంలోని “కమాండ్ సెంటర్” లాంటిది. దాని ఆరోగ్యంపై మనం తెలియకుండా చేసే కొన్ని పొరపాట్లు దీర్ఘకాలిక ప్రతికూల ప్రభావాలను కలిగిస్తాయి. ఇక్కడ కొన్ని కీలకమైన అంశాలు:
1. శబ్ద మలినీకరణం
- హెడ్ఫోన్ల ద్వారా 60% కంటే ఎక్కువ వాల్యూమ్‌లో సంగీతం వినడం కోక్లియాకి హాని చేస్తుంది.
- WHO హెచ్చరిక: 85 dB కంటే ఎక్కువ శబ్దం 30 నిమిషాలకు మించి వినడం వినికిడి నష్టానికి దారితీస్తుంది.
2. పోషకాహార లోపాలు
- ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారంలో ట్రాన్స్ ఫ్యాట్స్ మెదడు కణ త్వచాలను దృఢంగా మారుస్తాయి.
- ఒమేగా-3 ఫ్యాటీ ఆమ్లాలు (ఏలంసెనె, కొబ్బరి నూనెలో ఉంటాయి) లోపం న్యూరోఇన్‌ఫ్లమేషన్‌ను పెంచుతుంది.
3. సెడెంటరీ లైఫ్‌స్టైల్
- 8 గంటలకు మించి కూర్చోవడం హిపోకాంపస్‌ను 2% వరకు కుదించవచ్చు (హార్వర్డ్ అధ్యయనం).
- ప్రతి 30 నిమిషాలకు 2 నిమిషాలు నిలబడడం నాడీకణాల ఎలక్ట్రోఫిజియోలాజికల్ కార్యకలాపాలను 15% పెంచుతుంది.
4. గ్లూకోజ్ డిప్రైవేషన్
- నిద్రలో 8 గంటల తర్వాత మెదడు గ్లూకోజ్ స్టోర్స్ 40% వరకు తగ్గుతాయి.
- బ్రేక్‌ఫాస్ట్ మిస్ అయితే కాగ్నిటివ్ పనితీరు 25-30% తగ్గుతుంది (జర్నల్ ఆఫ్ న్యూట్రిషన్).
5. నీటి లోపం
- 2% డిహైడ్రేషన్ వల్ల షార్ట్-టర్మ్ మెమరీ 10% తగ్గుతుంది.
- క్రానియల్ CSF (సెరిబ్రోస్పైనల్ ఫ్లూయిడ్) వాల్యూమ్ డిహైడ్రేషన్ వల్ల 5-7% తగ్గుతుంది.
ప్రాక్టికల్ సలహాలు:
- 20-20-20 రూల్: ప్రతి 20 నిమిషాలకు 20 అడుగులు 20 సెకన్లపాటు నడవండి.
- నీటి తీసుకోవడం: శరీర బరువు (కిలోలు) × 0.033 = రోజువారీ లీటర్లు (ఉదా: 60 kg × 0.033 = ~2 లీటర్లు).
- ఆహారం: కురుమాళ్లు, గ్రీన్ టీ (EGCG), కుక్కుము వంటి న్యూరోప్రొటెక్టివ్ ఆహారాలు.
ముఖ్యమైనది: మెదడు 25 వరకు అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఈ వయస్సు వరకు పోషకాహారం, మానసిక ఒత్తిడి నిర్వహణ కీలకం. ఈ సాధారణ మార్పులు మెదడు ఆరోగ్యాన్ని దశాబ్దాలపాటు సురక్షితంగా ఉంచగలవు.
