తంగేడు (Cassia auriculata) ఒక ఆయుర్వేద ఔషధ మొక్క. దీని పువ్వులు, ఆకులు, బెరడు, వేర్లు అన్నీ ఔషధ గుణాలను కలిగి ఉంటాయి. తంగేడు పువ్వులు తెలంగాణలో బతుకమ్మ పండుగలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి.
మహిళలు ఈ పువ్వులను అందమైన వృత్తాకార అమరికలలో పేర్చి, దేవత గౌరీని పూజిస్తారు. కొన్ని సంప్రదాయాలలో ఈ మొక్క పవిత్రమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది మరియు వివిధ ఆచారాలలో ఉపయోగిస్తారు. తంగేడును ఆయుర్వేదం వంటి సాంప్రదాయ వైద్య విధానాలలో దాని ఆరోగ్య ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగిస్తారు
1. మధుమేహ నియంత్రణ (Diabetes Control):
తంగేడు పువ్వులు మధుమేహాన్ని నియంత్రించడంలో సహాయపడతాయి. వీటిలో ఉండే కొన్ని రసాయన సమ్మేళనాలు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని తగ్గించడంలో ప్రభావవంతంగా పనిచేస్తాయి.
తంగేడు పువ్వుల కషాయం తాగడం వలన ఇన్సులిన్ ఉత్పత్తిని మెరుగుపరచవచ్చు. అతిమూత్ర వ్యాధి నివారణకు తంగేడు పువ్వులతో తయారు చేసిన కషాయంలో తేనె కలుపుకొని తాగితే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
2. జీర్ణక్రియ మెరుగుదల (Improved Digestion):
తంగేడు ఆకులు జీర్ణక్రియకు సహాయపడతాయి. మలబద్ధకం సమస్యతో బాధపడుతున్నవారు తంగేడు ఆకులను నీడలో ఎండబెట్టి పొడి చేసుకోవాలి. ఈ పొడిని గోరువెచ్చని నీటితో తాగడం వల్ల మలబద్ధకం తగ్గుతుంది. తంగేడు చెట్టు వేరుతో కాషాయం చేసుకొని తాగడం వల్ల నీళ్ల విరోచనాలు తగ్గుతాయి. అంతేకాకుండా తంగేడు బెరడును నమిలి రసం మింగినా కూడా విరేచనాలు తగ్గుతాయి.
3. చర్మ సంరక్షణ (Skin Care):
తంగేడు ఆకులు చర్మ సమస్యలకు మంచి ఔషధంగా పనిచేస్తాయి. వీటిని మెత్తగా నూరి చర్మంపై రాసుకుంటే తామర, దురద, వంటి చర్మ సంబంధిత సమస్యలు తగ్గుతాయి. తంగేడు పువ్వులను నూరి ముఖానికి ప్యాక్‌లా వేసుకుంటే చర్మం కాంతివంతంగా మారుతుంది.
4. నోటి ఆరోగ్యం (Oral Health):
తంగేడు కాండం టూత్ బ్రష్ లాగా చేసి వాడితే పంటి నొప్పి తగ్గుతుంది. దీనిలోని యాంటీ బాక్టీరియల్ గుణాలు నోటిలోని క్రిములను నాశనం చేస్తాయి. నోటి పూతలను తగ్గించడంలో కూడా తంగేడు ఉపయోగపడుతుంది.
5. గాయాలు మరియు వాపులు (Wounds and Swelling):
విరిగిన ఎముకలకు, పట్టుగా తంగేడు ఆకులు వాడతారు. విరిగిన లేక బెణికిన ఎముకల భాగం సరిచేసి, తంగేడు పత్రాలు మెత్తగా నూరి, కోడిగుడ్డు తెల్లసొనలో కలిపి, పైన పట్టుగా వేసి కట్టుకడతారు. దీనివలన వాపు తగ్గి పుండు పడకుండా త్వరగా అతుక్కుంటుంది. తేలు కుట్టిన చోట తంగేడు చిగుళ్లను బాగా దంచి పెట్టడం వల్ల విషం విరిగి మంట తగ్గుతుంది. పాదాల పగుళ్ల నొప్పి తో బాధ పడుతున్నప్పుడు లేత ఆకులను మజ్జిగతో కలిపి నూరి పాదాలకు రాయడం వల్ల నొప్పులు తగ్గుతాయి.
6. జుట్టు సంరక్షణ (Hair Care):
తంగేడు పువ్వులు , ఆకులు జుట్టు పెరుగుదలకు సహాయపడతాయి. వీటిని నూరి తలకు ప్యాక్‌లా వేసుకుంటే జుట్టు కుదుళ్లు బలపడి జుట్టు రాలడం తగ్గుతుంది. తంగేడు నూనెను జుట్టుకు రాసుకుంటే జుట్టు మృదువుగా మరియు కాంతివంతంగా మారుతుంది.
7. రోగనిరోధక శక్తి (Immunity Boost):
తంగేడులో యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు పుష్కలంగా ఉంటాయి. ఇవి రోగనిరోధక శక్తిని పెంచడంలో సహాయపడతాయి. శరీరంలోని ఫ్రీ రాడికల్స్‌తో పోరాడటానికి తంగేడు ఉపయోగపడుతుంది.
8. ఇతర ఉపయోగాలు:
దగ్గుతో ఎక్కువ బాధపడుతున్నప్పుడు తంగేడు చెట్టు లేత ఆకులను బాగా నమిలి మింగడం వల్ల దగ్గు నుంచి ఉపశమనం కలుగుతుంది. కొన్ని ప్రాంతాల్లో గిరిజనులు దీర్ఘకాలంగా వున్న తెల్లబట్ట వ్యాధి తగ్గటానికి దీని వేరు బెరడు నూరి, ఆవు మజ్జిగలో కలిపి తీసుకుంటారు.
తంగేడును ఔషధంగా ఉపయోగించే ముందు వైద్య నిపుణుల సలహా తీసుకోవడం మంచిది. గర్భిణీ స్త్రీలు , పాలిచ్చే తల్లులు తంగేడును ఉపయోగించే ముందు తప్పనిసరిగా వైద్యుల సలహా తీసుకోవాలి. అధిక మోతాదులో తంగేడును తీసుకోవడం వల్ల కొన్ని దుష్ప్రభావాలు కలిగే అవకాశం ఉంది. ఈ విధంగా తంగేడు అనేక ఆరోగ్య ప్రయోజనాలను కలిగి ఉంది. ఇది ఒక అద్భుతమైన ఔషధ మొక్క.
