దోమల్ని పెంచుతారా? అని ఆశ్చర్యపోతున్నారా..? ఎస్.. మీరు విన్నది నిజమే ప్రభుత్వమే ఒక ఫామ్ పెట్టి మరీ దోమల పెంపకాన్ని చేపడుతోంది. పైగా మరో ఆశ్యర్యకరమైన విషయం ఏంటంటే..
పెంచిన ఆ దోమల్ని తీసుకెళ్లి జనావాసాల మధ్య వదిలేస్తారు. వీళ్లకేమైనా పిచ్చి పట్టిందా? దోమలతో డెంగ్యూ, మలేరియా వంటి విష జ్వరాలు వస్తాయని ప్రపంచం మొత్తం వాటిని చంపాలని చూస్తుంటే వీళ్లు పెంచుతున్నారేంటి అని చాలా మంది అనుకోవచ్చు. అయితే వాళ్లు అలా దోమల్ని పెంచేది డెంగ్యూని పూర్తిగా అరికట్టేందుకు. ఇంట్రెస్టింగ్గా ఉంది కదా.. మరి ఆ స్టోరీ ఏంటో పూర్తిగా తెలుసుకుందాం..
బ్రెజిల్ ఇటీవలే సౌత్ పాలో రాష్ట్రంలోని క్యాంపినాస్ అనే నగరంలో ఒక భారీ దోమల పెంపకం కేంద్రాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ భవనం దాదాపు 1,300 చదరపు మీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉంది. పైగా ఈ కేంద్ర ప్రపంచ దోమల కార్యక్రమం (WMP) కింద నడుస్తుంది. ఈ కర్మాగారం ప్రతి వారం 190 మిలియన్ ఏడిస్ ఈజిప్టి దోమలను ఉత్పత్తి చేయగలదు.
దోమల్ని ఎందుకు పెంచుతున్నారంటే..?
2024లో బ్రెజిల్లో డెంగ్యూ తీవ్రస్థాయిలో విజృంభించింది. ఇది బ్రెజిల్ చరిత్రలో అత్యంత దారుణమైనది. ఆ సంవత్సరం ప్రపంచంలోని మొత్తం డెంగ్యూ ఇన్ఫెక్షన్లలో 80 శాతానికి పైగా ఆ దేశంలోనే నమోదయ్యాయి. ఈ సంక్షోభం కారణంగా శాస్త్రవేత్తలు కొత్త, శక్తివంతమైన పరిష్కారం కోసం శ్రమించారు. ముల్లుని ముల్లుతోనే తీయాలనే కాన్సెప్ట్లో దోమల్ని దోమలతోనే దెబ్బకొట్టాలని డిసైడ్ అయి.. ఈ పెద్ద-స్థాయి దోమల ప్రాజెక్టును రూపొందించారు.
ఈ ప్రత్యేక కర్మాగారంలో బ్రెజిల్ దోమలను పెంచడానికి కారణం డెంగ్యూ వ్యాప్తిని పూర్తిగా ఆపడమే. 2024లో దేశంలో అత్యధిక సంఖ్యలో డెంగ్యూ కేసులు నమోదయ్యాయి. చాలా మంది ప్రాణాలు కూడా కోల్పోయారు. పెరుగుతున్న ఈ ప్రమాదాన్ని ఎదుర్కోవడానికి బ్రెజిల్ అసాధారణమైన పద్ధతిని ఉపయోగించడం ప్రారంభించింది. ఈ కర్మాగారం వోల్బాచియా పద్ధతి అని పిలువబడే దానిని ఉపయోగిస్తుంది. వాటి పెరుగుదల సమయంలో దోమలు వోల్బాచియా అనే సహజ బాక్టీరియంతో సంక్రమిస్తాయి. ఈ బాక్టీరియం దోమకు హానికరం కాదు, కానీ డెంగ్యూ వైరస్ దాని శరీరం లోపల పెరగకుండా నిరోధిస్తుంది.
కాబట్టి ఈ వోల్బాచియా వాహక దోమలు మానవులను కుట్టినప్పుడు, అవి డెంగ్యూ వైరస్ను వ్యాప్తి చేయలేవు. కాలక్రమేణా ఈ దోమలు సహజ దోమల జనాభాతో కలిసిపోతాయి, అలా డెంగ్యూను వ్యాప్తి చేసే దోమల సంఖ్య తగ్గుతుంది. ఈ పద్ధతిలో చివరి దశ ఏమిటంటే ప్రత్యేకంగా పెంచబడిన దోమలను బహిరంగ వాతావరణంలోకి విడుదల చేయడం. వోల్బాచియాను మోసే దోమలు సాధారణ అడవి దోమలతో జతకట్టినప్పుడు, రక్షిత బ్యాక్టీరియా వాటి సంతానానికి వ్యాపిస్తుంది. క్రమంగా అడవిలో ఎక్కువ దోమలు వోల్బాచియాను మోసుకెళ్లడం ప్రారంభిస్తాయి. ఇది జరిగిన తర్వాత అవి డెంగ్యూను వ్యాప్తి చేయలేవు, ఇది సంక్రమణ రేటును శాశ్వతంగా తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
ఫ్యాక్టరీ లోపల దోమల లార్వాలను నియంత్రిత ఉష్ణోగ్రత పరిస్థితులలో పెంచుతారు. అవి పరిణతి చెందిన తర్వాత వాటిని బోనులలో ఉంచుతారు. మగ దోమలకు చక్కెర ద్రావణం తినిపిస్తారు, ఆడ దోమలకు మానవ చర్మంలా అనిపించేలా రూపొందించిన సంచుల ద్వారా జంతువుల రక్తం ఇస్తారు. దోమలు ఈ బోనులలో దాదాపు నాలుగు వారాల పాటు ఉంటాయి. ఆ తర్వాత వాటి గుడ్లను సేకరించి పర్యావరణంలోకి విడుదల చేయడానికి సిద్ధం చేస్తారు. ఇండోనేషియా, కొలంబియా వంటి దేశాలలో వోల్బాచియా పద్ధతి ఇప్పటికే విజయవంతమైంది. అక్కడ ఇది డెంగ్యూ కేసులను దాదాపు 70 శాతం తగ్గించడంలో సహాయపడింది.
