శరీరంలో మూత్రపిండాలు (కిడ్నీలు) చాలా ముఖ్యమైన అవయవాలు.. ఇవి.. ఎన్నో విధులను నిర్వహిస్తాయి.. వాటి ప్రాథమిక పని, రక్తంలోని వ్యర్థాలను, అదనపు నీటిని వడపోసి, మూత్రం రూపంలో బయటకు పంపడం.
ఇవి శరీరంలోని pH స్థాయిలను, ఉప్పు స్థాయిలను నియంత్రిస్తాయి, రక్తపోటును నియంత్రిస్తాయి, ఎర్ర రక్త కణాల ఉత్పత్తికి సహాయపడతాయి. మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు అంటే.. మూత్రపిండాల లోపల పేరుకుపోయిన ఖనిజాలు కలిసి ఉండి చిన్నవిగా లేదా పెద్దవిగా, గట్టి, ఘన స్ఫటికాలను ఏర్పరుస్తాయి. ఈ స్ఫటికాలు మొదట్లో చిన్నవిగా ఉంటాయి.. కానీ కాలక్రమేణా, అవి పెద్ద రాళ్లుగా ఏర్పడతాయి.. ఈ ముక్కలు మూత్ర నాళం గుండా కదులుతున్నప్పుడు, అవి తీవ్రమైన నొప్పి, మూత్ర విసర్జన సమయంలో మంట, మూసుకుపోవడానికి కారణమవుతాయి. మూత్రపిండాల్లో రాళ్లలో నాలుగు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి.. కాల్షియం రాళ్లు, యూరిక్ యాసిడ్ రాళ్లు, స్ట్రువైట్ రాళ్లు, సిస్టీన్ రాళ్లు.. ప్రతి రకమైన రాళ్లు ఏర్పడటానికి కారణాలు, ఆహారం – శరీర ప్రక్రియలు మారుతూ ఉంటాయి. గుర్తించి వెంటనే చికిత్స చేయకపోతే, ఈ రాళ్లు మూత్రపిండాలను దెబ్బతీస్తాయి.. లేక పదే పదే తిరిగి రావచ్చు.
మూత్రపిండాల్లో రాళ్లకు అత్యంత సాధారణ లక్షణం పదునైన, తీవ్రమైన నొప్పి, ఇది నడుము, చేయి లేదా పొత్తి కడుపులో అకస్మాత్తుగా ప్రారంభమై హెచ్చుతగ్గులకు లోనవుతుంది. మూత్ర విసర్జన సమయంలో మంట, తరచుగా మూత్ర విసర్జన చేయాలనే కోరిక, మూత్రంలో రక్తం, దుర్వాసనతో కూడిన మూత్రం, వికారం – విశ్రాంతి లేకపోవడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. రాత్రి లేదా ఉదయం నొప్పి మరింత తీవ్రంగా ఉండవచ్చు. రాయి పెద్దదిగా మారితే, అది మూత్ర నాళాన్ని అడ్డుకుంటుంది.. మూత్ర నిలుపుదల – ఇన్ఫెక్షన్ పెరుగుతుంది. జ్వరం – చలి ఇన్ఫెక్షన్కు సంకేతం కావచ్చు. వెంటనే వైద్యుడు పరీక్షించకపోతే ఈ పరిస్థితి ప్రమాదకరంగా మారుతుంది.
మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు ఏర్పడటానికి మూడు ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
సఫ్దర్జంగ్ హాస్పిటల్లోని నెఫ్రాలజీ విభాగానికి చెందిన డాక్టర్ హిమాన్షు వర్మ వివరిస్తూ.. మూడు ప్రధాన కారణాలు తగినంత నీరు తీసుకోకపోవడం, అధిక ఉప్పు ఆహారం, కాల్షియం – ఆక్సలేట్ వంటి అధిక స్థాయి ఖనిజాలు.
తక్కువ నీరు తీసుకోవడం వల్ల మూత్రం చిక్కగా అవుతుంది.. ఈ గట్టిపడటం ఖనిజాల చేరడానికి దోహదం చేస్తుంది.
మరోవైపు, అధిక ఉప్పు ఆహారం శరీరంలో సోడియంను పెంచుతుంది.. దీనివల్ల మూత్రపిండాలు ఎక్కువ కాల్షియంను విసర్జించి, కాల్షియం స్ఫటికాలు ఏర్పడే అవకాశం మరింత పెరుగుతుంది.
మూడవ కారణం ఏమిటంటే, కొంతమందికి ఎక్కువ ఆక్సలేట్ లేదా యూరిక్ ఆమ్లాన్ని ఉత్పత్తి చేసే జీవక్రియ ప్రక్రియ ఉంటుంది.. ఇది పేరుకుపోయి రాళ్లను ఏర్పరుస్తుంది.
ఇతర కారకాలలో కుటుంబ చరిత్ర, ఊబకాయం, తీపి లేదా ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు ఎక్కువగా తినడం, టీ – కాఫీ అధికంగా తీసుకోవడం.. చక్కెర ఎక్కువగా తీసుకోవడం, తక్కువ పొటాషియం ఆహారం, అధిక ప్రోటీన్ ఆహారం, మూత్ర నిలుపుదల – కొన్ని మందుల దీర్ఘకాలిక ఉపయోగం ఉన్నాయి. మధుమేహం, అధిక రక్తపోటు – అధిక యూరిక్ యాసిడ్ స్థాయిలు ఉన్న రోగులు కూడా ప్రమాదంలో ఉన్నారు.
దాన్ని ఎలా నివారించాలి?
రోజూ 8 నుండి 9 గ్లాసుల నీరు త్రాగాలి.
ఉప్పు – ప్యాక్ చేసిన ఆహార పదార్థాల పరిమాణాన్ని తగ్గించండి.
ఆక్సలేట్ అధికంగా ఉండే ఆహారాన్ని మితంగా తినండి.
డాక్టర్ సలహా మేరకు కాల్షియం తీసుకోంది..
సమయానికి మూత్ర విసర్జన చేయండి, బిగపట్టి ఉంచుకోకండి..
శరీరంలో యూరిక్ యాసిడ్ లేదా ఖనిజ సమతుల్యతలో సమస్య ఉంటే, ఎప్పటికప్పుడు పరీక్షలు చేయించుకుంటూ ఉండండి.
