సాధారణం ఉద్యోగం చేయాలనీ ఇష్టంలేని వారు లేదా సొంతంగా ఎదగడానికి ఏదైనా వ్యాపారం మొదలు పెట్టాలని చూస్తున్న వారికీ ఈ వ్యాపారం ఒక గొప్ప ఆలోచన కలిగిస్తుంది.
ఏ వ్యాపారం మొదలు పెట్టాలన్న పెట్టుబడి కావాల్సి ఉంటుంది. ఈ రోజుల్లో ఏదైనా వ్యాపారం మొదలు పెట్టాలంటే చేతులో కనీసం కొంత పెద్ద మొత్తం కావాలి. కానీ తక్కువ పెట్టుబడితో మంచి రాబడి ఇచ్చే బిజినెస్ ఏదైనా ఉందంటే ఎవరు వదులుకోరు చెప్పండి. బీహార్‌కు చెందిన ఒక మహిళా అతితక్కువ పెట్టుబడితో నేడు లక్షల్లో సంపాదిస్తుంది. ఇందుకు ఆమె కృషి ఇంకా చాలానే నేర్చుకొని ముందుకు సాగింది.
బీహార్‌లోని దర్భంగాలో నివసిస్తున్న ప్రతిభా ఝా అనే ఒక సాధారణ గృహిణి పుట్టగొడుగుల పెంపకం ద్వారా తన అదృష్టాన్ని మార్చుకుంది. కేవలం రూ.1000 పెట్టుబడితో మొదలైన ఆమె వ్యాపార ప్రయాణం నేడు ప్రతినెలా రూ.2 లక్షల ఆదాయం ఇచ్చే వ్యాపారంగా రూపాంతరం చెందింది. 16 ఏళ్ల వయసులో పెళ్లి చేసుకున్న ఆమె తన ఇంటి గోడల మధ్య పుట్టగొడుగులను పెంచడం ప్రారంభించింది. నేడు ఆమె మిల్కీ వైట్, ఓస్టెర్, బటన్ మష్రూమ్‌లను పండిస్తుంది ఇంకా పుట్టగొడుగుల విత్తనాలను (స్పాన్) కూడా ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఇది మాత్రమే కాదు ఆమె ఇప్పుడు ఇతర మహిళలకు పుట్టగొడుగుల పెంపకంలో శిక్షణ ఇస్తుంది.
కొంతకాలం క్రితం ప్రతిభ భర్త హైదరాబాద్‌కు ట్రాన్స్‌ఫర్‌ కాగానే అతని వెంట వెళ్లింది. అయితే 2016లో అత్తమామల ఆరోగ్యం క్షీణించగా దాంతో వాళ్లను చూసుకునేందుకు మళ్లీ సొంత గ్రామానికి వచ్చింది. ఆ సమయంలో ఆమె చూపు పేపర్లో వచ్చిన ఓ కథనంపై పడింది. అందులో బీహార్‌కు చెందిన సక్సెసఫుల్ పుట్టగొడుగుల పెంపకందారుని గురించి ఉంది. అది చూడగానే ఆమె తన బాల్యం గుర్తుకొచ్చి అప్పట్లో అతని తండ్రి వ్యవసాయ శాఖలో పనిచేస్తున్నప్పుడు చాలా పుట్టగొడుగుల ఫారాలకు తనని తీసుకెళ్లేవాడు. అప్పట్లో దర్భంగాలో పుట్టగొడుగుల గురించి ఎవరికీ తెలియదు.
పుట్టగొడుగుల పెంపకం గురించి చదివిన ప్రతిభకు ఈ వ్యాపారంపై ఆసక్తి కలిగి ఈ విషయమై తన భర్తతో మాట్లాడింది. చుట్టుపక్కల అందరూ ఈ ఆలోచనను వ్యతిరేకించారు, ఎందుకంటే గ్రామంలోని మహిళలు పని కోసం బయటకు వెళ్లడానికి ప్రోత్సహించలేదు. కానీ, ఆమె ఇంటి పనులు కాకుండా మరేదైనా చేయాలనుకుంది. ఆమె భర్త ఆమెకు సపోర్ట్ ఇచ్చాడు ఇంకా ఆమె జీవితంలో ముందుకు వెళ్లాలని నిర్ణయించుకుంది. ప్రతిభ మొదట దర్భంగా వ్యవసాయ శాఖను ఆశ్రయించగా, శిక్షణ కోసం బీహార్ అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ (బీఏయూ), సబౌర్ యూనివర్సిటీ, భాగల్‌పూర్‌కు వెళ్లాలని అక్కడి అధికారులు సూచించారు. అక్కడ పుట్టగొడుగుల పెంపకంలో ప్రాథమిక అంశాలను నేర్చుకుని 2016లో మొదటి బ్యాచ్ సాగు చేయడం ప్రారంభించింది.
శిక్షణ అనంతరం ప్రతిభ యూనివర్సిటీ నుంచి ఒక కిలో మిల్కీ మష్రూమ్ సీడ్స్ (స్పాన్) అందుకుంది. ఇది కాకుండా మరో నాలుగు కిలోల విత్తనాలను స్థానిక వ్యాపారి నుంచి రూ.600కు కొనుగోలు చేసింది. ఐదు కిలోల విత్తనాలతో పాత ఖాళీగా ఉన్న తన ఇంట్లోని ఓ గదిలో 50 బస్తాలు ఏర్పాటు చేసింది. వరి గడ్డి, పాలీ బ్యాగులు ఇతర కొనుగోలుకు సుమారు రూ.400 పెట్టుబడి పెట్టింది. ఇలా మొత్తం ఆమె పెట్టుబడి రూ.1000. ఇలా నేడు ప్రతిభ మూడు రకాల పుట్టగొడుగులను పండిస్తోంది ఇంకా ఇతరులకు కూడా శిక్షణ ఇస్తుంది. అయితే ఆమె ప్రతినెలా టర్నోవర్ ఎంతో తెలుసా అక్షరాలా రూ.2 లక్షలు.
