Indian Rupee: భారత రూపాయి చిహ్నం ₹ ఎంపికపై వివాదం ఉంది. మీకు తెలుసా?
కేంద్రం మరియు తమిళ డీఎంకే ప్రభుత్వాల మధ్య హిందీ వివాదం ‘రూపాయి’ లోగోపై వివాదానికి దారితీసింది.
ఎందుకంటే రాష్ట్ర బడ్జెట్ లోగోలో తమిళ అక్షరం ‘R’ స్థానంలో తమిళ అక్షరం ‘R’ వచ్చింది. అయితే, భారత రూపాయిని సూచించే ఈ ₹ చిహ్నాన్ని తమిళుడు రూపొందించాడని తెలిసింది.
ఇది మూడు వేలకు పైగా చిహ్నాలతో పోటీపడి గెలిచింది. అయితే, దాని ఎంపిక ప్రక్రియ కూడా వివాదాస్పదమైంది.
మార్చి 5, 2009న, భారత రూపాయిని సూచించడానికి మంచి చిహ్నాన్ని కనుగొనడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక పోటీని నిర్వహించింది. 2010 కేంద్ర బడ్జెట్ సమయంలో, అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి ప్రణబ్ ముఖర్జీ ఈ చిహ్నం మన విలువలు మరియు సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబించాలని అన్నారు.
ఈ పోటీకి దేశవ్యాప్తంగా 3,331 స్పందనలు వచ్చాయి. అన్ని చిహ్నాల నుండి ఐదు చిహ్నాలను షార్ట్‌లిస్ట్ చేశారు. నందితా మెహ్రోత్రా, హితేష్ పద్మశాలి, శిబిన్ కెకె, షారుఖ్ ఇరానీ మరియు డి. ఉదయ్ కుమార్ రూపొందించిన చిహ్నాలు జాబితాలో ఉన్నాయి.
కేంద్ర మంత్రివర్గం జూన్ 2010లో సమావేశమై వీటిలో ఒకదాన్ని ఖరారు చేసింది. అదే సంవత్సరం జూలైలో, ఉదయ్ కుమార్ రూపొందించిన ₹ చిహ్నం విజేత అని ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకటించింది. ఆయన తమిళనాడుకు చెందిన మాజీ DMK ఎమ్మెల్యే కుమారుడు.
సమానత్వాన్ని సూచిస్తూ..
దేవనాగరి లిపిలోని ‘र’ అక్షరాన్ని మరియు లాటిన్ భాషలోని ‘R’ అక్షరాన్ని కలిపి ఉదయ్ కుమార్ ₹ చిహ్నాన్ని సృష్టించారు. పైన పేర్కొన్న రెండు క్షితిజ సమాంతర రేఖలు మన జాతీయ జెండా మరియు సమానత్వాన్ని సూచిస్తాయి.
అంటే, ఆర్థిక అసమానతను తగ్గించే ఉద్దేశ్యంతో దీనిని ఈ విధంగా రూపొందించారు. భారత ప్రభుత్వం 2010 నుండి అధికారికంగా ఈ చిహ్నాన్ని ఉపయోగిస్తోంది.
అప్పటి నుండి, ఈ చిహ్నం నాణేలు మరియు కరెన్సీ నోట్లపై అలాగే పోస్టల్ స్టాంపులు మరియు బ్యాంకు చెక్కులపై కనిపించింది.
ఒక వివాదాస్పద ఎంపిక..
అయితే, ఆ సమయంలో దాని ఎంపిక వివాదాస్పదమైంది. రూపాయి చిహ్నం కోసం పోటీదారులలో ఒకరైన రాకేష్ కుమార్ ఎంపిక ప్రక్రియను సవాలు చేస్తూ ఢిల్లీ హైకోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేశారు.
పోటీలో వివక్ష, అక్రమాలు మరియు దుష్ప్రవర్తనలు ఉన్నాయని ఆయన ఆరోపించారు. అయితే, వాటిని నిరూపించడానికి ఆధారాలు లేకపోవడంతో హైకోర్టు సింగిల్ బెంచ్ అతని పిటిషన్‌ను కొట్టివేసింది.
తరువాత, ఈ విషయం డివిజన్ బెంచ్‌కు చేరినప్పుడు, కోర్టు కీలక ఆదేశాలు జారీ చేసింది.
జాతీయ సంస్థల చిహ్నాలు మరియు లోగోలను రూపొందించడానికి నిర్వహించే ప్రజా పోటీలలో దుష్ప్రవర్తనలను నివారించడానికి మార్గదర్శకాలను రూపొందించాలని కేంద్రంలోని అన్ని మంత్రిత్వ శాఖలను ఆదేశించింది.
పోటీలను ఏకరీతి పద్ధతిలో నిర్వహించాలని సూచించింది. తరువాత, ఏప్రిల్ 2013లో, ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ దీనికి మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది.
