దేశ పరిపాలన, అభివృద్ధికి ఐఏఎస్ అత్యంత కీలకం. శాంతిభద్రతలు, నేర నియంత్రణకు ఐపీఎస్ బాధ్యత వహిస్తారు. రెండు పోస్టులు దేశ నిర్మాణంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి.
ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్ (ఐఏఎస్), ఇండియన్ పోలీస్ సర్వీస్ (ఐపీఎస్) రెండు పోస్టులు యూపీఎస్సీ ద్వారానే ఎంపిక జరుగుతుంది. ప్రారంభ జీతం దాదాపు సమానంగా ఉన్నప్పటికీ, విధులు, ప్రమోషన్లు, అంతిమ అధికారాలలో తేడాలు ఉంటాయి.
విధులలో కీలక వ్యత్యాసాలు
- ఐఏఎస్ (పరిపాలన అధికారం): వీరు జిల్లా కలెక్టర్, జిల్లా మేజిస్ట్రేట్ (DM) వంటి కీలక పరిపాలనా పదవులలో పనిచేస్తారు. ప్రభుత్వ విధానాల రూపకల్పన, వాటి అమలు, అభివృద్ధి కార్యక్రమాల పర్యవేక్షణ ఐఏఎస్ చూసుకుంటుంది. రెవెన్యూ, ఫైనాన్స్, విద్య, ఆరోగ్యం వంటి అనేక ప్రభుత్వ విభాగాలకు నాయకత్వం వహించే అవకాశం ఐఏఎస్కు ఉంటుంది. అత్యవసర పరిస్థితులలో జిల్లాకు సంబంధించిన మొత్తం వ్యవహారాల నిర్వహణ బాధ్యత ఐఏఎస్కు ఉంటుంది.
- ఐపీఎస్ (శాంతిభద్రతలు): వీరు పోలీస్ బలగాలకు నాయకత్వం వహిస్తారు. శాంతిభద్రతల నిర్వహణ, నేరాల నివారణ, దర్యాప్తు ఐపీఎస్ ప్రధాన విధులు. అల్లర్లు, నిరసనలు, వీఐపీల భద్రత నిర్వహణలో ఐపీఎస్ కీలక పాత్ర పోషిస్తారు. అయితే, జిల్లాలో నిధులను కేటాయించడం వంటి ప్రధాన పరిపాలనా నిర్ణయాలకు ఐఏఎస్ అధికారి అనుమతి అవసరం.
అధికారం, ప్రమోషన్లలో తేడాలు
అధికారం: పరిపాలనా నియంత్రణ, ప్రభుత్వ విధాన నిర్ణయాలలో ఐఏఎస్ అధికారులకు ఎక్కువ అధికారం ఉంటుంది. ఒక జిల్లా పరిధిలోని అన్ని విభాగాలపై ఐఏఎస్కు సమన్వయ అధికారం ఉంటుంది. ఐపీఎస్కు పోలీస్ వ్యవస్థపై పూర్తి అధికారం ఉన్నప్పటికీ, పరిపాలనా పరంగా కొన్ని నిర్ణయాలకు ఐఏఎస్ అధికారులకు రిపోర్ట్ చేయాల్సి వస్తుంది.
కెరీర్, ప్రమోషన్లు:
- ఐఏఎస్: ఐఏఎస్ అధికారులకు ప్రమోషన్లు వేగంగా ఉంటాయి. రాష్ట్ర సచివాలయాలు, కేంద్ర ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖలు, అంతర్జాతీయ సంస్థలలో పనిచేసే అవకాశం ఉంటుంది. ఉన్నత స్థానాలకు అంటే కేంద్ర కేబినెట్ సెక్రటరీ స్థాయి వరకు చేరుకుంటారు. వీరి గరిష్ట వేతనం నెలకు రూ. 2,50,000 వరకు ఉంటుంది.
- ఐపీఎస్: ఐపీఎస్ ప్రమోషన్లు ఖాళీలు, కేడర్ నియమాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి. వీరు డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్ (DGP) వంటి ఉన్నత స్థానాలను చేరుకుంటారు. వీరి గరిష్ట వేతనం రూ. 2,25,000 వరకు ఉంటుంది. ఐపీఎస్కు రిస్క్ అలవెన్స్లు వంటి కొన్ని అదనపు భత్యాలు లభిస్తాయి.
ప్రయోజనాలు, ప్రత్యేక గుర్తింపు
- ఐఏఎస్: వీరికి అధికారిక నివాసం, వాహనం, డ్రైవర్, ఇంటి సహాయకులు వంటి అన్ని ప్రభుత్వ సౌకర్యాలు లభిస్తాయి. పరిపాలన, పాలసీల ద్వారా సమాజ అభివృద్ధిపై విస్తృత ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంటుంది.
- ఐపీఎస్: వీరు ఉద్యోగ స్వభావం దృష్ట్యా ఎక్కువ చురుకైన, యాక్షన్ ఓరియెంటెడ్ పాత్రను కలిగి ఉంటారు. ప్రజల భద్రత, శాంతి కోసం పనిచేస్తారు. గౌరవం, అధికారుల హోదా సమాజంలో స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. శిక్షణలో అత్యుత్తమ ప్రతిభ కనబరిచిన ఐపీఎస్ అధికారికి ప్రధానమంత్రి బెటన్ బహుమతి లభిస్తుంది.
ఐఏఎస్, ఐపీఎస్ పోస్టులలో దేనిని ఎంచుకోవాలి అనేది అభ్యర్థి ఆసక్తిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. విధాన రూపకల్పన, పరిపాలన ఇష్టపడేవారు ఐఏఎస్ను, శాంతిభద్రతలు, నేర నియంత్రణ పట్ల ఆసక్తి ఉన్నవారు ఐపీఎస్ను ఎంచుకోవడం ఉత్తమం.
