ఆంధ్రప్రదేశ్లో జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ అంశం మరోసారి తెరపైకి వచ్చింది. గతంలో వై.ఎస్. జగన్ మోహన్ రెడ్డి ప్రభుత్వం అశాస్త్రీయంగా విభజించిందనే కూటమి (ప్రస్తుత) ప్రభుత్వం వాదన నేపథ్యంలో, ఇప్పుడు రాష్ట్రంలో ఉన్న 26 జిల్లాలను 32 జిల్లాలుగా పునర్వ్యవస్థీకరించాలని కూటమి ప్రభుత్వం కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది.
పాలనా సౌలభ్యం, అభివృద్ధి వికేంద్రీకరణ మరియు లోక్సభ నియోజకవర్గాల సరిహద్దులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వకుండా, ఒక్కో జిల్లాలో కనీసం 3 నుంచి 5 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు ఉండేలా ఈ కొత్త ప్రతిపాదనను రూపొందించారు.
జిల్లా పునర్వ్యవస్థీకరణ వెనుక లక్ష్యం
ప్రధానంగా, కొత్త ప్రభుత్వ లక్ష్యం అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలను ప్రామాణికంగా తీసుకుని జిల్లాల ఏర్పాటు చేయడం. పౌరులకు పరిపాలన మరింత అందుబాటులోకి తీసుకురావడం, మెరుగైన పర్యవేక్షణ మరియు సమర్థవంతమైన ప్రభుత్వ సేవలను అందించడం దీని వెనుక ఉన్న ప్రధాన ఉద్దేశం.
ఈ ప్రతిపాదిత 32 కొత్త జిల్లాల ఏర్పాటు 2026 జనవరి 1 నుంచి అమలులోకి వచ్చే అవకాశం ఉంది.
ప్రతిపాదిత 32 జిల్లాల వివరాలు (అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల వారీగా)
| క్రమ సంఖ్య | ప్రతిపాదిత కొత్త జిల్లా పేరు | పరిధిలోకి వచ్చే అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు (సంఖ్య) | అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు |
|---|---|---|---|
| 1 | పలాస | 4 | ఇచ్ఛాపురం, పలాస, టెక్కలి, పాతపట్నం |
| 2 | శ్రీకాకుళం | 5 | శ్రీకాకుళం, ఆముదాలవలస, నరసన్నపేట, ఎచ్చెర్ల, రాజాం |
| 3 | మన్యం పార్వతీపురం | 4 | పార్వతీపురం, కురుపాం, సాలూరు, పాలకొండ |
| 4 | విజయనగరం | 6 | విజయనగరం, చీపురుపల్లి, గజపతినగరం, నెల్లిమర్ల, శృంగవరపుకోట, బొబ్బిలి |
| 5 | విశాఖపట్నం | 7 | భీమిలి, విశాఖ ఈస్ట్, వెస్ట్, నార్త్, సౌత్, గాజువాక, పెందుర్తి |
| 6 | అల్లూరి సీతారామరాజు అరకు | 3 | అరకు, పాడేరు, మాడుగుల |
| 7 | అనకాపల్లి | 6 | అనకాపల్లి, చోడవరం, నర్సీపట్నం, యలమంచిలి, పాయకరావుపేట, తుని |
| 8 | కాకినాడ | 7 | కాకినాడ సిటీ, రూరల్, ప్రత్తిపాడు, పిఠాపురం, జగ్గంపేట, పెద్దాపురం, రామచంద్రాపురం |
| 9 | తూర్పు గోదావరి రాజమండ్రి | 7 | రాజమండ్రి సిటీ, రూరల్, కొవ్వూరు, నిడదవోలు, అనపర్తి, రాజానగరం, రంపచోడవరం |
| 10 | బి.ఆర్.అంబేద్కర్ కోనసీమ అమలాపురం | 6 | అమలాపురం, ముమ్మిడివరం, గన్నవరం, రాజోలు, కొత్తపేట, మండపేట |
| 11 | పశ్చిమ గోదావరి నరసాపురం | 7 | తణుకు, ఆచంట, పాలకొల్లు, నరసాపురం, భీమవరం, ఉండి, తాడేపల్లిగూడెం |
| 12 | ఏలూరు | 6 | ఏలూరు, దెందులూరు, ఉంగుటూరు, గోపాలపురం, చింతలపూడి, పోలవరం |
| 13 | కృష్ణా మచిలీపట్నం | 6 | కైకలూరు, గుడివాడ, పెడన, మచిలీపట్నం, అవనిగడ్డ, పామర్రు |
| 14 | ఎన్టీఆర్ విజయవాడ | 8 | విజయవాడ ఈస్ట్, వెస్ట్, సెంట్రల్, తిరువూరు, నూజివీడు, గన్నవరం, పెనమలూరు, మైలవరం |
| 15 | అమరావతి | 5 | పెదకూరపాడు, తాడికొండ, మంగళగిరి, జగ్గయ్యపేట, నందిగామ |
| 16 | గుంటూరు | 5 | గుంటూరు ఈస్ట్, వెస్ట్, తెనాలి, పొన్నూరు, ప్రత్తిపాడు |
| 17 | బాపట్ల | 5 | బాపట్ల, వేమూరు, చీరాల, రేపల్లె, పర్చూరు |
| 18 | పల్నాడు నరసరావుపేట | 6 | నరసరావుపేట, చిలకలూరిపేట, సత్తెనపల్లి, గురజాల, మాచర్ల, వినుకొండ |
| 19 | మార్కాపురం | 5 | మార్కాపురం, ఎర్రగొండపాలెం, గిద్దలూరు, కనిగిరి, దర్శి |
| 20 | ఒంగోలు | 5 | ఒంగోలు, అద్దంకి, సంతనూతలపాడు, కొండెపి, కందుకూరు |
| 21 | శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు | 5 | నెల్లూరు సిటీ, నెల్లూరు రూరల్, కావాలి, కోవూరు, ఉదయగిరి |
| 22 | గూడూరు | 4 | గూడూరు, వెంకటగిరి, సర్వేపల్లి, సూళ్లూరుపేట |
| 23 | శ్రీ బాలాజీ తిరుపతి | 5 | తిరుపతి, శ్రీకాళహస్తి, సత్యవేడు, నగరి, చంద్రగిరి |
| 24 | చిత్తూరు | 5 | చిత్తూరు, పూతలపట్టు, గంగాధర నెల్లూరు, పలమనేరు, కుప్పం |
| 25 | మదనపల్లి | 4 | మదనపల్లి, పీలేరు, పుంగనూరు, తంబళ్లపల్లి |
| 26 | సత్యసాయి హిందూపురం | 6 | హిందూపురం, కదిరి, ధర్మవరం, పుట్టపర్తి, పెనుగొండ, మడకశిర |
| 27 | అనంతపురం | 8 | అనంతపురం, రాయదుర్గం, కళ్యాణదుర్గం, గుంతకల్లు, ఉరవకొండ, రాప్తాడు, శింగనమల, తాడిపర్తి |
| 28 | ఆదోని | 5 | ఆదోని, పత్తికొండ, ఆలూరు, ఎమ్మిగనూరు, మంత్రాలయం |
| 29 | కర్నూలు | 4 | కర్నూలు, డోన్, నందికొట్కూరు, కోడుమూరు |
| 30 | నంద్యాల | 5 | నంద్యాల, శ్రీశైలం, ఆళ్లగడ్డ, బనగానపల్లె, పాణ్యం |
| 31 | వైఎస్సార్ కడప | 6 | కడప, జమ్మలమడుగు, ప్రొద్దుటూరు, మైదుకూరు, కమలాపురం, పులివెందుల |
| 32 | అన్నమయ్య రాజంపేట | 4 | రాజంపేట, రైల్వే కోడూరు, రాయచోటి, బద్వేలు |
మునుపటి జిల్లాల విభజనతో పోలిక
జగన్ ప్రభుత్వం (2022): 13 జిల్లాలను 26 జిల్లాలుగా విభజించింది. పార్లమెంట్ నియోజకవర్గాలను ప్రాతిపదికగా తీసుకున్నారు.
ప్రస్తుత కూటమి ప్రభుత్వం (ప్రతిపాదన): 26 జిల్లాలను 32 జిల్లాలుగా పెంచాలని ప్రతిపాదించింది. అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల సంఖ్య (3-8) పరిపాలనా సౌలభ్యంపై దృష్టి సారించారు. ముఖ్యంగా కొన్ని పెద్ద జిల్లాలను (ఉదా: అనంతపురం, విజయవాడ) చిన్న జిల్లాలుగా విభజించడం ద్వారా పరిపాలనను మరింత వికేంద్రీకరించాలని చూస్తున్నారు.
తెలంగాణ జిల్లాల విభజనతో పోలిక
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తర్వాత, అప్పటి ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ పాలనా సౌలభ్యం కోసం 10 జిల్లాలను 36 జిల్లాలుగా (ప్రస్తుతం 33) విభజించారు. జిల్లాల సంఖ్యను పెంచడం ద్వారా పరిపాలన ప్రజలకు మరింత చేరువైంది. అదే తరహాలో, ఆంధ్రప్రదేశ్ కూడా జిల్లాల సంఖ్యను పెంచడం ద్వారా పరిపాలనా వ్యవస్థలో గణనీయమైన మార్పు తీసుకురావాలని చూస్తోంది.
ఈ కొత్త 32 జిల్లాల ఏర్పాటుపై తుది నిర్ణయం తీసుకునే ముందు ప్రభుత్వం ప్రజల నుండి మరియు అన్ని వర్గాల నుండి అభ్యంతరాలు, సూచనలు స్వీకరించే అవకాశం ఉంది.
