గత రెండు దశాబ్దాలలో ఇద్దరు ప్రముఖ ప్రధానులు డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ మరియు నరేంద్ర మోడీ పాలనలో భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ గణనీయమైన మార్పులను చూసింది.
ఇద్దరు నాయకుల పదవీకాలంలో వివిధ ఆర్థిక అంశాలు ప్రభావితమయ్యాయి.
ఆయన పాలనలో GDP వృద్ధి రేటు, ద్రవ్యోల్బణం, ఆర్థిక లోటు, వ్యాపారం చేయడంలో సౌలభ్యం, విదేశీ మారక నిల్వలు మరియు బాహ్య రుణం వంటి కీలక ఆర్థిక సూచికలు ఎలా ప్రభావితమయ్యాయో తెలుసుకుందాం.
GDP వృద్ధి రేటు:
మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ పదవీకాలంలో (2004-2014) సగటు GDP వృద్ధి రేటు 6.8%, ఇది ఆ సమయంలోని ప్రపంచ మరియు జాతీయ ఆర్థిక పరిస్థితులను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే మంచి పనితీరు. ఈ కాలంలో, భారతదేశం వివిధ సంస్కరణలు మరియు ప్రపంచ ఆర్థిక సంస్కరణల నుండి ప్రయోజనం పొందింది.
దీనికి విరుద్ధంగా, మోడీ ప్రభుత్వం (2014-2022)లో సగటు GDP వృద్ధి రేటు 5.25%. అయితే, COVID-19 మహమ్మారి ప్రభావాన్ని తొలగించిన తర్వాత, ఈ రేటు 6.84%కి చేరుకుంది, ఇది మన్మోహన్ ప్రభుత్వ స్థాయికి సమానం.
ద్రవ్యోల్బణం:
భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు ద్రవ్యోల్బణ రేటు ఒక ముఖ్యమైన అంశం, మరియు ఇది సాధారణ పౌరుల కొనుగోలు శక్తిని ప్రభావితం చేస్తుంది. మన్మోహన్ ప్రభుత్వ కాలంలో ద్రవ్యోల్బణం సగటున 7.5% ఉంది, ఇది భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు సవాలుతో కూడిన పరిస్థితి.
అదే సమయంలో, మోడీ ప్రభుత్వం ద్రవ్యోల్బణాన్ని నియంత్రించి సగటున 5% వద్ద కొనసాగించింది. ఈ కాలంలో, ప్రభుత్వం అనేక ద్రవ్య విధాన సంస్కరణలను చేపట్టింది మరియు సరఫరా గొలుసును మెరుగుపరచడానికి కృషి చేసింది, ఇది ద్రవ్యోల్బణాన్ని సాపేక్షంగా తక్కువగా ఉంచడానికి సహాయపడింది.
విదేశీ అప్పు:
మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో భారతదేశం యొక్క విదేశీ అప్పు మార్చి 2014లో $440.6 బిలియన్లు, కానీ మోడీ ప్రభుత్వ హయాంలో ఇది 2023 నాటికి $613 బిలియన్లకు చేరుకుంటుందని అంచనా. విదేశీ అప్పులు పెరిగినప్పటికీ, రుణ చెల్లింపు సామర్థ్యం మరియు రుణ నిర్వహణలో మెరుగుదల ఉన్నంత వరకు ఈ పరిస్థితి పెద్దగా ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు.
వ్యాపారం చేయడంలో సౌలభ్యం:
మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో ఈజ్ ఆఫ్ డూయింగ్ బిజినెస్ ఇండెక్స్‌లో భారతదేశ ర్యాంక్ 132 నుండి 134కి పడిపోయింది. ఈ కాలంలో, వ్యాపార ప్రక్రియలలో వివిధ నిర్మాణాత్మక సమస్యలు మరియు సంక్లిష్టతలు ఉన్నాయి, దీని వలన వ్యాపారం చేయడం కష్టమైంది.
మోడీ ప్రభుత్వం ఈ రంగంలో సంస్కరణలు చేసింది మరియు భారతదేశం వ్యాపార సౌలభ్య సూచికలో గణనీయంగా మెరుగుపడింది. 2022 నాటికి భారతదేశం 63వ స్థానానికి చేరుకుంది, ఇది గణనీయమైన మెరుగుదల. దీని వెనుక ఉన్న ప్రధాన కారణాలు డిజిటలైజేషన్, వ్యాపార ప్రక్రియల సరళీకరణ మరియు ప్రభుత్వ విధానాలలో మార్పులు.
విదేశీ మారక నిల్వలు:
మన్మోహన్ ప్రభుత్వం ముగింపు నాటికి, అంటే 2014లో, భారతదేశ విదేశీ మారక నిల్వలు $304.2 బిలియన్లుగా ఉన్నాయి. అయితే, మోడీ ప్రభుత్వంలో ఇది 2023 నాటికి $595.98 బిలియన్లకు చేరుకుంది. ఈ పెరుగుదల భారతదేశం తన కరెన్సీ నిల్వలను మెరుగ్గా నిర్వహించిందని మరియు ప్రపంచ మార్కెట్లో తన స్థానాన్ని బలోపేతం చేసిందని చూపిస్తుంది.
ఆర్థిక లోటు మరియు కరెంట్ ఖాతా లోటు (CAD):
మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో సగటు ఆర్థిక లోటు 4.3%, కరెంట్ అకౌంట్ లోటు (CAD) 2.4% ఉండగా, 2012-2013లో ఇది 4.8%కి పెరిగింది. అధిక ద్రవ్యలోటు విదేశీ పెట్టుబడిదారులను అరికట్టవచ్చు మరియు కరెన్సీ అస్థిరతను పెంచుతుంది కాబట్టి ఇది ఆర్థిక స్థిరత్వానికి ఆందోళన కలిగించేది.
మోడీ ప్రభుత్వం ద్రవ్య లోటును నియంత్రించి సగటున 3.7% వద్ద కొనసాగించింది. అలాగే, కరెంట్ ఖాతా లోటు 1.6% వద్ద స్థిరీకరించబడింది, ఇది విదేశీ వాణిజ్యం మరియు దిగుమతి-ఎగుమతి సమతుల్యతను మెరుగుపరచడానికి ప్రభుత్వం ప్రభావవంతమైన చర్యలు తీసుకుందని సూచిస్తుంది.
