మనుషులను కుట్టే దోమలను ఉత్పత్తి చేసే ఫ్యాక్టరీ! వినడానికి వింతగా అనిపిస్తుంది..కానీ ఇది సైన్స్ ఫిక్షన్ కథ కాదు. నిజంగా నిజం. ప్రాణంతక వ్యాధి డెంగ్యూను ఎదుర్కోవడానికి బ్రెజిల్ ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద దోమల ఫ్యాక్టరీని నిర్మించింది.
ప్రతి సంవత్సరం డెంగ్యూ బారిన పడి వేలాది మంది ఆసుపత్రిలో చేరాల్సి వస్తుంది. చాలామంది మరణిస్తున్నారు. ఇప్పుడు బ్రెజిల్ ఈ సమస్యకు ఒక ప్రత్యేకమైన పరిష్కారాన్ని కనుగొంది.
సావో పాలో రాష్ట్రంలోని కాంపినాస్లో దోమలను ఉత్పత్తి చేసే కర్మాగారాన్ని స్థాపించింది. ఇక్కడ ప్రతి వారం సుమారు 19 మిలియన్ల దోమలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ దోమలు డెంగ్యూను వ్యాప్తి చేసే రకం కాదు. బదులుగా అవి డెంగ్యూ వ్యాప్తిని నిరోధిస్తాయి. ఈ దోమలకు వోల్బాచియా అనే ప్రత్యేక రకం బ్యాక్టీరియాను ఇంజెక్ట్ చేశారు. ఈ బ్యాక్టీరియా దోమల శరీరంలో డెంగ్యూ వైరస్ పెరగకుండా నిరోధిస్తుంది. అంటే అటువంటి దోమ మనిషిని కుట్టినప్పటికీ..వైరస్ వ్యాప్తి చెందదు.
ఈ కర్మాగారం ఒక పెద్ద పారిశ్రామిక యూనిట్ లాంటిది. దాదాపు 1,300 చదరపు మీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఇది దోమల ఉత్పత్తికి అంకితమైన స్థలం. ఇక్కడ శాస్త్రవేత్తలు, సాంకేతిక సిబ్బంది ఈ రక్షిత దోమలను సరిగ్గా పెంచి.. సంతానోత్పత్తికి సిద్ధంగా ఉండేలా చూసుకోవడానికి పగలు, రాత్రి పని చేస్తారు.
ఇక్కడ సృష్టించబడిన దోమ జాతి ఏడిస్ ఈజిప్టి. డెంగ్యూ, చికున్గున్యా, జికా వైరస్ వంటి వ్యాధులను సాధారణంగా వ్యాప్తి చేసే అదే దోమ. ఒకే తేడా ఏమిటంటే ఈ దోమలు వోల్బాచియాతో సంక్రమించాయి. ఈ దోమలు పునరుత్పత్తి చేసినప్పుడు బ్యాక్టీరియా వాటి తదుపరి తరానికి అందిస్తుంది. ఈ విధంగా చుట్టుపక్కల ప్రాంతంలోని మొత్తం దోమల జనాభా రక్షించబడుతుంది. డెంగ్యూ వ్యాప్తి చెందే అవకాశం దాదాపుగా తొలగించబడుతుంది.
దోమలను ఎలా తయారు చేస్తారంటే
ఈ కర్మాగారంలో దోమల పెంపకం ప్రక్రియ కూడా అంతే ఆకర్షణీయంగా ఉంటుంది. ఈ ప్రక్రియ నీటితో నిండిన వేలాది ట్రేలలో జరుగుతుంది. దోమల గుడ్లను మొదట ఈ ట్రేలలో ఉంచుతారు. కొంత సమయం తర్వాత వాటి నుండి లార్వా పొదుగుతుంది. లార్వా దోమలుగా అభివృద్ధి చెందినప్పుడు వాటిని ప్రత్యేక బోనులలో ఉంచుతారు. అక్కడ వాటికి వివిధ రకాల ఆహారాన్ని తినిపిస్తారు.
మగ దోమలకు చక్కెర ద్రావణం తినిపిస్తే.. ఆడ దోమలకు రక్తం తినిపిస్తారు. ఈ రక్తం వాస్తవానికి కృత్రిమమైనది. మానవ చర్మాన్ని పోలి ఉండేలా రూపొందించిన సంచులలో ప్యాక్ చేయబడింది. తద్వారా దోమలు దానిని సులభంగా పీల్చుకుంటాయి. దోమలను దాదాపు నాలుగు వారాల పాటు బోనులలో ఉంచుతారు. ఈ సమయంలో అవి సంతానోత్పత్తి చేసి గుడ్లు పెడతాయి. ఈ గుడ్లు తరువాత కొత్త తరం “వోల్బాచియా” దోమలకు పుట్టుకొస్తాయి.
కర్మాగారంలోని ప్రతి ప్రక్రియను జాగ్రత్తగా పర్యవేక్షిస్తారు. దోమల అభివృద్ధి అంతరాయం లేకుండా ఉండేలా ఉష్ణోగ్రత, తేమ, కాంతి స్థాయిలను నిరంతరం నియంత్రిస్తారు. గుడ్ల లెక్కింపు , దోమల లింగ నిర్ధారణ కూడా పూర్తిగా ఆటోమేటెడ్ యంత్రాలను ఉపయోగించి నిర్వహిస్తారు.
బ్రెజిల్ ప్రభుత్వం ఈ ప్రాజెక్టును ఒక ప్రధాన ప్రజారోగ్య ప్రచారంగా నిర్వహిస్తోంది. దేశంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో ఈ దోమలను ఇప్పటికే విడుదల చేశారు. డెంగ్యూ కేసులు బాగా తగ్గాయి. వోల్బాచియా బ్యాక్టీరియా మానవులకు లేదా జంతువులకు హానికరం కానందున ఈ పద్ధతి సురక్షితమని శాస్త్రవేత్తలు అంటున్నారు. ఈ దోమ చురుకుగా ఉంటుంది. వ్యాప్తి వ్యాప్తి కారక వైరస్ జీవిత చక్రానికి అంతరాయం కలిగిస్తుంది.
ఈ ప్రాజెక్ట్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా శాస్త్రవేత్తల దృష్టిని ఆకర్షించింది. భారతదేశం, ఇండోనేషియా, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలలో ఈ సాంకేతికతతో ప్రయోగాలు జరుగుతున్నాయి. భవిష్యత్తులో ఈ విధానం డెంగ్యూ, మలేరియా వంటి వ్యాధులపై పోరాటంలో శక్తివంతమైన సాధనంగా దోమల కర్మాగారం నిరూపించబడుతుందని ఆశిస్తున్నారు.
