భూమి కొనుగోలు అనేది జీవితంలో తీసుకునే అతి పెద్ద నిర్ణయాల్లో ఒకటి. అయితే, ఈ ప్రక్రియలో మోసాలు, చట్టపరమైన చిక్కులు ఎదురయ్యే అవకాశం ఉంది. మీరు కొనుగోలు చేయాలనుకుంటున్న భూమికి అసలైన యజమాని ఎవరో తెలుసుకోవడం అత్యంత కీలకం. ఈ విషయంలో ఎలాంటి సందేహాలు లేకుండా, పూర్తి స్పష్టతతో ముందుకు ఎలా వెళ్ళాలో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
మీరు ఒక భూమిని కొనుగోలు చేయాలనుకుంటున్నప్పుడు, దాని అసలైన యజమానిని గుర్తించడం చాలా ముఖ్యం. మోసాలను నివారించడానికి, చట్టబద్ధమైన చిక్కులు లేకుండా లావాదేవీని పూర్తి చేయడానికి ఇది కీలకమైన ప్రక్రియ. అసలైన యజమానిని ఎలా తెలుసుకోవాలో ఇక్కడ కొన్ని ముఖ్యమైన మార్గాలు ఉన్నాయి:
1. డాక్యుమెంట్ల పరిశీలన
భూమి యాజమాన్యాన్ని ధృవీకరించడానికి అత్యంత ప్రాథమిక మార్గం పత్రాల పరిశీలన. మీరు కింది ముఖ్యమైన పత్రాలను క్షుణ్ణంగా పరిశీలించాలి:
సేల్ డీడ్: ఇది భూమి యాజమాన్యాన్ని ఒకరి నుండి మరొకరికి బదిలీ చేసిందని తెలిపే ప్రధాన చట్టపరమైన పత్రం. విక్రేత ప్రస్తుత యజమాని అని, ఆ భూమిపై చట్టబద్ధమైన హక్కులు ఉన్నాయని ఇది నిర్ధారిస్తుంది. గతంలో జరిగిన అన్ని సేల్ డీడ్‌లను (మదర్ డీడ్) కూడా పరిశీలించడం మంచిది.
ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ : ఈ సర్టిఫికేట్ భూమిపై ఎలాంటి అప్పులు, తనఖాలు, కోర్టు వివాదాలు, లేదా ఇతర ఆర్థిక బాధ్యతలు లేవని ధృవీకరిస్తుంది. గత 13 నుండి 30 సంవత్సరాల వరకు EC తీసుకోమని సిఫార్సు చేస్తారు. దీన్ని సబ్-రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయం నుండి పొందవచ్చు, తెలంగాణలో ఆన్‌లైన్‌లోనూ దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.
పహాణీ/ROR-1B (తెలంగాణలో): వ్యవసాయ భూముల కోసం, పహాణీ లేదా ROR-1B రికార్డులు భూమి యాజమాన్యం, విస్తీర్ణం, సాగు వివరాలు, పన్ను చెల్లింపుల సమాచారాన్ని అందిస్తాయి. తెలంగాణలో ధరణి పోర్టల్ ద్వారా వీటిని ఆన్‌లైన్‌లో తనిఖీ చేయవచ్చు.
ప్రాపర్టీ ట్యాక్స్ రసీదులు : విక్రేత భూమికి సంబంధించిన అన్ని పన్నులు సక్రమంగా చెల్లించాడో లేదో ఈ రసీదులు తెలుపుతాయి. ఇది యాజమాన్యాన్ని కూడా ధృవీకరిస్తుంది.
లేఅవుట్ అప్రూవల్/బిల్డింగ్ ప్లాన్ అప్రూవల్ : మీరు కొనేది ప్లాట్ అయితే, సంబంధిత అధికారుల నుండి లేఅవుట్ అనుమతులు ఉన్నాయో లేదో చూడాలి. ఇల్లు లేదా భవనం అయితే, బిల్డింగ్ ప్లాన్ అనుమతి, ఆక్యుపెన్సీ సర్టిఫికేట్ పరిశీలించాలి.
పవర్ ఆఫ్ అటార్నీ: విక్రేత స్వయంగా కాకుండా పవర్ ఆఫ్ అటార్నీ ద్వారా ఎవరైనా భూమిని విక్రయిస్తుంటే, ఆ POA చట్టబద్ధమైనదా కాదా అని ధృవీకరించాలి.
2. ప్రభుత్వ కార్యాలయాల సందర్శన
ఆన్‌లైన్ సేవలు అందుబాటులో ఉన్నప్పటికీ, వ్యక్తిగతంగా ప్రభుత్వ కార్యాలయాలను సందర్శించడం మరింత ఖచ్చితమైన సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.
సబ్-రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయం: ఇక్కడ భూమికి సంబంధించిన అన్ని రిజిస్టర్డ్ పత్రాలు లభిస్తాయి. గత లావాదేవీలు, యాజమాన్య చరిత్రను ఇక్కడ తనిఖీ చేయవచ్చు.
రెవెన్యూ డిపార్ట్‌మెంట్/తహసీల్దార్ కార్యాలయం: భూమి రికార్డులు, సర్వే నంబర్లు, పహాణీ/ROR వివరాలు ఇక్కడ అందుబాటులో ఉంటాయి. భూమిపై ఎలాంటి వివాదాలు లేవని తెలుసుకోవచ్చు.
3. ఆన్‌లైన్ పోర్టల్స్ ఉపయోగించండి (తెలంగాణ)
తెలంగాణ ప్రభుత్వం భూమి రికార్డుల కోసం ధరణి పోర్టల్ (dharani.telangana.gov.in)ను అందుబాటులోకి తెచ్చింది. దీని ద్వారా మీరు కింది వివరాలు తనిఖీ చేయవచ్చు:
భూమి వివరాల శోధన : సర్వే నంబరు, ఖాటా నంబరు, లేదా పేరుతో భూమి వివరాలు, యజమాని పేరు తెలుసుకోవచ్చు.
రిజిస్టర్డ్ డాక్యుమెంట్ వివరాలు : రిజిస్ట్రేషన్ నంబర్ లేదా ఇతర వివరాలతో డాక్యుమెంట్లను తనిఖీ చేయవచ్చు.
ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC) డౌన్‌లోడ్: ఆన్‌లైన్‌లోనే EC పొందవచ్చు.
నిషేధిత భూములు: కొనుగోలుకు నిషేధించిన భూములను ఈ పోర్టల్‌లో తనిఖీ చేయవచ్చు.
4. న్యాయ నిపుణుల సలహా
భూమి కొనుగోలు అనేది ఒక పెద్ద ఆర్థిక నిర్ణయం. కాబట్టి, ఒక అనుభవజ్ఞుడైన న్యాయవాదిని సంప్రదించడం చాలా ముఖ్యం. న్యాయవాది పత్రాలను పరిశీలించి, టైటిల్ క్లియర్ గా ఉందో లేదో నిర్ధారిస్తారు. గతంలో ఉన్న వివాదాలు, న్యాయపరమైన చిక్కులను గుర్తించడంలో సహాయపడతారు.
5. సైట్ విజిట్, సరిహద్దుల తనిఖీ
భూమిని కొనేముందు, వ్యక్తిగతంగా ఆ స్థలాన్ని సందర్శించి, దానికి ఉన్న సరిహద్దులు, కొలతలు పత్రాలలో ఉన్న వివరాలతో సరిపోలుతున్నాయో లేదో తనిఖీ చేయండి. స్థానిక సర్వేయర్ సహాయం తీసుకోవడం మంచిది.
